Іх сыны не прыйшлі з вайны
Присяга

Іх сыны не прыйшлі з вайны

0752643Ёсць на Лунінеччыне асаблівыя адрасы. Іх не багата, усе яны раскіданы па розных населеных пунктах, але маюць адну агульную адметнасць. Горкую і вельмі балючую. З гэтых дамоў у апошні шлях на мясцовыя могілкі родныя правялі юнакоў, якія загінулі ў Афганістане…

Дзевяць хат, у якіх весела адзначаліся провады ў армію. Пра дрэннае ніхто не думаў. Быў мірны час, служба лічылася гонарам для кожнага хлопца. Музыка, смех, абяцанні чакаць і вярнуцца. Як звычайна, як заўсёды. Толькі матулі ўпотай змахвалі слязінкі. Нібы прадчуваючы страшнае, сэрцы сціскаліся ў незразумелай трывозе, апошні позірк сыноў надоўга заставаўся ў памяці…

Дзевяць хат, якія неўзабаве схавалі ў сваіх сценах горкі жаночы плач і нямы бацькоўскі стогн. Крык адчаю і незваротнасці. Час прытупляе вастрыню страты, але яна застаецца ў сэрцах назаўсёды.

У гэтым яшчэ раз давялося пераканацца ў час традыцыйнай паездкі, прымеркаванай да Дня памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў, удзел у якой бралі старшыня раённай арганізацыі ГА “Беларускі саюз ветэранаў вайны ў Афганістане” Аляксандр Жуланаў, член ГА “Беларускі саюз афіцэраў” падпалкоўнік Сяргей Сойка і галоўны спецыяліст аддзела ідэалагічнай работы і па справах моладзі райвыканкама Дзіяна Чыгір.

У многім падобныя, аб’яднаныя адзіным горам, тры таты і сем матуль трымаюцца мужна, але ўзрост і цяжкасці перажытага паціху бяруць сваё. Больш размоў адводзіцца хваробам ды бальніцам. Нязменным застаецца толькі сум у вачах. Ды фотакарткі на сценах, з якіх пазіраюць маладыя юнакі, поўныя надзей і веры ў лепшае…

На вялікі жаль, адзін адрас з дзевяці наведаць было немагчыма – не засталося ў жывых бацькоў Івана Зылевіча з Бастыні. Таксама толькі ў памяці жыве Кацярына Гаўрылаўна Гулівец, якая пераехала да дачкі ў Лунінец з Днепрапятроўскай вобласці. У Афганістане яна страціла сына Андрэя.

У Дзятлавічах наведалі Валянціну Іванаўну і Рыгора Сямёнавіча КАНАПАЦКІХ. Пацікавіліся пра справы, што хвалюе іх у першую чаргу. У адказ – ніякіх скаргаў, маўляў, колькі нам, старым, трэба? Не-не, ды і мільгануць у размове ўспаміны пра Віктара, які любіў матацыклы. Ён так мала паспеў у сваім кароткім жыцці…

афганцы 01

Ціха на падворку ў Веры Рыгораўны ЮРКО з Велуты. Гаспадыня запрасіла сесці, падзякавала, што пра яе не забываюць. Утульнасць у пакоях сведчыла – руплівасць заўсёды падуладная вяскоўцам, нягледзячы на ўзрост. А вытканыя яе рукамі посцілкі здзівілі прыгажосцю і дасканаласцю. Жанчына аддаецца працы, тады менш часу застаецца на сумныя ўспаміны пра Сяргея.

афганцы 02

У Ракітна на маляўнічым ускрайку размясцілася сядзіба Веры Дзмітрыеўны МАЦКЕВІЧ. Таксама ў адзіноце праходзіць яе старасць. Дзеці і ўнукі жывуць асобна. А хвалюецца не пра сябе, больш пра нашчадкаў, каб тыя не хварэлі. Няпроста было зноў навучыцца жыць пасля пахавання Мішы. Пераадолеўшы горшае, страх дагэтуль не пакідае матуліна сэрца.

афганцы 03

Алена Антонаўна КОЎШЫК з Дварца страціла ў Афганістане сына Анатоля, які быў пагранічнікам. Кветкі на яго магілу ад ветэранаў-пагранічнікаў з Пінскай гарадской арганізацыі ўсклаў Сяргей Сойка. З высокага помніка глядзіць у родную далеч зусім малады салдат, якому б жыць ды жыць, але… Хвіліна маўчання. Цішыня. Горыч.

афганцы 04

Угэты дзень у Рэдзігерава ўрачыста адкрылі мемарыяльную дошку памяці Мікалая Захарчука. Ён вырас у Чэрабасава, там закончыў васьмігодку. Атэстат сталасці атрымаў у Рэдзігераўскай СШ, дзе ўжо ўшанаваны звесткі пра героя-земляка ў краязнаўчым кутку. А цяпер на ўваходзе ў будынак кожны можа спыніцца перад памятнай дошкай, схіліць галаву ў павазе і смутку.

афганцы 05

Дрэннае самаадчуванне не дазволіла прысутнічаць на мітынгу маме Мікалая Ніне Данілаўне ЗАХАРЧУК. Да яе наведаліся дадому ў Чэрабасава. Дырэктар школы ўручыла жанчыне кветкі, якія дрыжалі ў далонях ад хвалявання. Слёзы буйнымі кроплямі падалі на букет, што ляжаў на каленях. Успамін пра сына растрывожыў і без таго слабы стан матулі.

Далей заехалі ў Сітніцу да Марыі Аляксандраўны ТРУХАНОВІЧ. Яна аддала афганскай вайне свайго сына Сашу. Цяпер не адзінокая, дзякуючы клопатам яшчэ трох сыноў. Два з іх жывуць у роднай вёсцы, дапамагаюць па гаспадарцы, бо самой ужо многае не пад сілу. Апты-містычны погляд на жыццё дапамагае змагацца з горыччу, якая часам напаўняе сэрца.

афганцы 06

Усе яны мацней за астатніх адчулі, што такое вайна. Прынялі блізка да сэрца яшчэ тады, калі з чужога спякотнага краю атрымлівалі рэдкія пісьмы ад сыноў. З заміраннем сэрца слухалі кароткія выпускі навін, дзе так мала расказвалася пра далёкую краіну. Спадзяваліся на лепшае, маліліся Богу. І страцілі самае дарагое. Таму заклікаюць з усіх сіл берагчы спакой, каб больш ні ў якія хаты не прыходзілі пахаванкі, ні адна маці не аддавала ўзброеным канфліктам сваіх дзяцей.

Такія ж словы чуліся з вуснаў Аляксандры Барысаўны і Уладзіміра Платонавіча ЗАЙЧАНКАЎ, якія жывуць у Мікашэвічах. На Лунінеччыне апынуліся, дзякуючы “Граніту”. Настаўніца і інжынер не ведалі, што новае месца жыхарства прынясе ім не толькі радасць. На жаль, іх Саша таксама ў спісе загінуўшых. Тут навечна застанецца памяць пра яго ў сэрцах сяброў і аднакласнікаў. ,

афганцы 07

Апошнім у спісе быў адрас у Дрэбску. Там жыве Іван Паўлавіч КАВАЛЕВІЧ, які дагэтуль не можа змірыцца са стратай сына Паўла. Часта, калі займаецца разьбой па дрэве, яму патрэбен памочнік. І міжволі думкі вяртаюцца да адзінага: “Эх, быў бы жывы Пашка…” Але нічога немагчыма паправіць ці перайначыць. Жорсткае жыццё. Магчыма, сын працягнуў бы бацькава захапленне, і яго вырабы былі б больш прыгожымі і дасканалымі.

афганцы 08

А яшчэ кожны з юнакоў, якіх забрала страшная вайна, стварыў бы сям’ю, у якой нарадзіліся дзеці, потым унукі. Абавязкова нехта з іх дасягнуў бы вышынь у прафесіі, стаў прыкладам для таварышаў. Іх мамы і таты выглядалі б значна дужэйшымі і весялейшымі, чым цяпер. Усё было б іначай.

У кожную хату мы заходзілі з падарункам. Аляксандр Жуланаў, уручаючы ільняны абрус, жадаў, каб ім накрывалі святочны стол і адзначалі толькі радасныя падзеі. Нам не перайначыць гісторыю, але варта зрабіць вывады з пройдзенага. І ніколі больш не дапусціць вайны, бо провады ў армію павін-ны быць гонарам для салдата і яго родных, а не горкім развітаннем назаўсёды.

Теги



Кнопка «Наверх»
Закрыть
Закрыть